เมื่ออายุมากขึ้น ร่างกายของผู้สูงอายุย่อมมีการเปลี่ยนแปลง ทั้งด้านสมรรถภาพร่างกาย กล้ามเนื้อ ข้อเข่า รวมถึงประสาทสัมผัสต่าง ๆ เช่น การมองเห็นและการได้ยิน ความเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ทำให้ผู้สูงอายุมีความเสี่ยงที่จะเกิด อุบัติเหตุในชีวิตประจำวัน มากกว่าคนวัยอื่น ๆ โดยเฉพาะอุบัติเหตุภายในบ้าน ซึ่งเป็นสถานที่ที่ผู้สูงอายุใช้เวลาอยู่มากที่สุด
จากสถิติทางการแพทย์พบว่า อุบัติเหตุเป็นหนึ่งในสาเหตุหลักที่ทำให้ผู้สูงอายุบาดเจ็บจนต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล โดยเฉพาะการหกล้มที่อาจนำไปสู่ภาวะกระดูกหักหรือภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ดังนั้น ครอบครัวและผู้ดูแลควรตระหนักถึงความสำคัญของการป้องกันอุบัติเหตุ เพื่อให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ปลอดภัยและยืนยาว
บทความนี้จะพาไปดู 5 อุบัติเหตุพบบ่อยในผู้สูงอายุ พร้อมแนวทางป้องกันที่ทุกครอบครัวสามารถนำไปปรับใช้ได้จริง
1. หกล้ม – อุบัติเหตุอันดับหนึ่งของผู้สูงอายุ
การหกล้มถือเป็น อุบัติเหตุพบบ่อยที่สุดในผู้สูงอายุ และมักเกิดจากสาเหตุหลายประการ เช่น
- ข้อเข่าและข้อต่าง ๆ เสื่อม ทำให้การเดินไม่มั่นคง
- กล้ามเนื้อขาอ่อนแรง
- ใช้ไม้เท้าหรืออุปกรณ์ช่วยเดินไม่ถูกวิธี
- การสวมรองเท้าที่ไม่เหมาะสม
ผลกระทบ: การหกล้มอาจทำให้เกิดกระดูกหัก โดยเฉพาะกระดูกสะโพก ซึ่งหากรักษาไม่ทันอาจส่งผลร้ายแรงต่อการเคลื่อนไหวหรือคุณภาพชีวิต
วิธีป้องกัน:
- จัดพื้นที่ในบ้านให้โล่ง ไม่วางสิ่งของเกะกะ
- ใช้รองเท้าที่พื้นไม่ลื่นและกระชับ
- ติดราวจับในห้องน้ำและบันได
- ฝึกออกกำลังกายเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขา
2. ลื่นไถลหรือลื่นล้ม
พื้นบ้านที่เปียกหรือมีความลื่น เช่น ห้องน้ำ ห้องครัว หรือระเบียงบ้าน เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ผู้สูงอายุ ลื่นล้ม ได้ง่าย อีกทั้งความสามารถในการทรงตัวที่ลดลงตามวัย ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงให้มากขึ้น
วิธีป้องกัน:
- ปูพรมกันลื่นในห้องน้ำและบริเวณที่เปียกชื้น
- เช็ดพื้นให้แห้งอยู่เสมอ
- ติดตั้งราวจับที่แข็งแรง
- หลีกเลี่ยงการใส่รองเท้าหรือถุงเท้าที่ลื่นในบ้าน
3. พลัดตก – จากบันได เตียง หรือเก้าอี้
การขึ้นลงบันได นั่งเก้าอี้สูง หรือการพลัดตกจากเตียง เป็นอุบัติเหตุที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง เวียนศีรษะ หรือโรคพาร์กินสัน
วิธีป้องกัน:
- ติดไฟส่องสว่างให้เพียงพอที่บันไดและทางเดิน
- ใช้เตียงที่มีความสูงพอดี ไม่สูงหรือต่ำเกินไป
- เลือกเก้าอี้ที่แข็งแรงและมีที่วางแขนช่วยพยุง
- หากเป็นผู้สูงอายุที่ต้องขึ้นลงบันไดบ่อย ควรติดตั้งราวจับทั้งสองด้าน
4. ชนหรือกระแทกสิ่งของ
เมื่อการมองเห็นและการได้ยินเสื่อมลง ผู้สูงอายุอาจมองไม่ชัดหรือไม่ทันสังเกตสิ่งกีดขวาง ทำให้เดินชนโต๊ะ เก้าอี้ หรือเฟอร์นิเจอร์อื่น ๆ
วิธีป้องกัน:
- จัดวางเฟอร์นิเจอร์ให้เป็นระเบียบ ไม่กีดขวางทางเดิน
- ติดไฟส่องสว่างในทุกห้อง โดยเฉพาะช่วงกลางคืน
- ตรวจวัดสายตาเป็นประจำ และใช้แว่นตาที่เหมาะสม
- ติดแถบกันกระแทกตามมุมเฟอร์นิเจอร์
5. สำลักอาหาร
การสำลักอาหารเป็นอุบัติเหตุที่มักถูกมองข้าม แต่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุที่มีปัญหาเกี่ยวกับกล้ามเนื้อการกลืน หรือโรคระบบประสาท เช่น อัลไซเมอร์และพาร์กินสัน
วิธีป้องกัน:
- จัดอาหารที่มีเนื้อนิ่ม เคี้ยวง่าย
- หลีกเลี่ยงอาหารแข็งหรือแห้งที่กลืนลำบาก
- ดูแลให้ผู้สูงอายุรับประทานอาหารช้า ๆ และนั่งตัวตรง
- หากมีปัญหาการกลืนบ่อย ควรปรึกษาแพทย์หรือนักกิจกรรมบำบัด
การดูแลและสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย
นอกจากการรู้จักอุบัติเหตุพบบ่อยในผู้สูงอายุแล้ว ครอบครัวยังควรสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย เช่น
- ติดตั้งไฟกลางคืนในทางเดินและห้องน้ำ
- เลือกเฟอร์นิเจอร์ที่เหมาะสมและไม่เกะกะ
- จัดพื้นที่ให้โล่งสำหรับการเดิน
- ดูแลสุขภาพผู้สูงอายุให้แข็งแรง ด้วยการออกกำลังกายและตรวจสุขภาพประจำปี
สรุป
อุบัติเหตุในผู้สูงอายุ ไม่ใช่เรื่องเล็ก เพราะอาจนำไปสู่การบาดเจ็บรุนแรงหรือกระทบต่อคุณภาพชีวิตได้ การเข้าใจถึง 5 อุบัติเหตุพบบ่อย ได้แก่ การหกล้ม การลื่นไถล การพลัดตก การชนสิ่งของ และการสำลักอาหาร จะช่วยให้ครอบครัวสามารถวางแผนป้องกันได้อย่างเหมาะสม
การดูแลอย่างใกล้ชิด พร้อมปรับสภาพแวดล้อมในบ้านให้ปลอดภัย จะช่วยลดความเสี่ยงและทำให้ผู้สูงอายุสามารถใช้ชีวิตได้อย่างมั่นใจและมีความสุขมากขึ้น
อุบัติเหตุในผู้สูงอายุแม้ดูเหมือนเรื่องเล็ก แต่หากละเลยอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ การดูแลอย่างถูกวิธีตั้งแต่แรกเริ่มจึงสำคัญ หากคุณกำลังมองหาทีมแพทย์เฉพาะทางด้านกระดูกและข้อ ที่พร้อมดูแลทั้งการป้องกัน รักษา และฟื้นฟู โรงพยาบาลรักษ์ข้อ คือศูนย์ที่คุณไว้วางใจได้ เพราะเราพร้อมดูแลผู้สูงอายุทุกก้าวอย่างอบอุ่นและปลอดภัย เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างมั่นใจ หากต้องการนัดหมายหรือตรวจสอบรายละเอียดเพิ่มเติม สามารถติดต่อเราได้ที่ โรงพยาบาลรักษ์ข้อ ทุกวัน 📞 โทร. 02 017 0999 หรือ LINE: @luxkorhospital
